O TRUDNEJ SZTUCE PROWADZENIA ROZMOWY

            Czytam książkę Łady pt. „Sztuka życia” wydanej w 1926 r.     o sposobach prowadzenia dyskusji i myślę sobie, że w obecnym czasie ta wiedza potrzebna jak nigdy dotychczas  przede wszystkim  tym  na stale przyklejonym do ekranów  smartfonów, tabletów, laptopów.

       Okazuje się, że prowadzenie rozmów to niezwykle trudna sztuka wymagająca choćby wiedzy psychologicznej celem zorientowania się w poziomie umysłowym gościa, aby ten nie czuł przepaści między rozmawiającymi. Najlepiej poznać zainteresowania i upodobania już na samym początku.

       „Zasadą obowiązującą gospodarzy w prowadzeniu rozmowy towarzyskiej jest to, że powinno chodzić nam o przyjemność naszych gości, a nie naszą własną”. Kto o tym pamięta i kto był tego uczony? Wystarczy wsłuchać się w owe salony polityczne, gdzie osoby przekrzykujące się wzajemnie, tylko czyhają, by dopiec przeciwnikowi,  poniżyć,  ośmieszyć   i  wykazać jego utrudzony stan umysłowy.

       Dobrze wychowany człowiek nigdy nie będzie ośmieszał drugiego, nie będzie go obmawiał  i nie pozwoli sobie na uszczypliwość i ranienie złym słowem. „Powinno się zawsze mówić o bliźnich dobrze, starać się ich wytłumaczyć i bronić, nawet o złych ludziach nie powinno się wydawać sądu zbyt pochopnego”.  A. Świętochowski dawał takie rady: „Kochajcie ludzi dobrych za za to, że są dobrymi, a ludzi złych za to, że są nieszczęśliwymi, bo nie mogą być dobrymi”.

       O czym rozmawiać? „Pierwszą zasadą jest unikanie rozmowy o sobie. Wysuwanie swojego  „ja” jest co najmniej krępujące i sprzeciwia się wszelkim dobrze pojętym zasadom savoir vivre’u”. Temat zawsze się znajdzie w zależności od inteligencji, środowiska , a także osobistych zainteresowań. „Prowadzenie dyskusji na jakiś szczegółowy temat powinno być również utrzymane w granicach umiarkowania, znowu w sposób zajmujący, barwny, nigdy nie gwałtowny, nie narzucający przemocą swego zdania”. Kiedy jednak patrzy się na telewizyjne dyskusje, to należy od razu wyłączyć ekran, ponieważ jazgot, wycieczki osobiste, pomówienia i gwałtowność oskarżeń jest nie do zniesienia. Nie wiedzą, że „krzykiem nikt nikogo nie zdoła przekonać”.

         Widać gołym okiem, że nie są  to salony, w których dawniej gromadzili się najwybitniejsi, czyli poeci, literaci, krytycy, poeci, filozofowie i „w ogóle ludzie wysokiej kultury umysłowej, które to salony tak wysoko stały w w XVIII stuleciu we Francji i wywierały tak potężny wpływ na całą umysłowość i wypadki polityczne”. W Polsce najsławniejszy swego czasu był salon księżnej generałowej Ziem Podolskich Izabelli Czartoryskiej, czy salon warszawski z owymi niezapomnianymi czwartkowymi obiadami u króla Stanisława Augusta. Prowadzenie takich salonów przez światłych, mądrych było zaszczytem, nobilitacją i w pewnym stopniu wyróżniało właściciela.  W XXI wieku znamy jedynie salony obuwnicze, Orange, fryzjerskie bądź meblowe. Obecnie do salonów telewizyjnych nie zaprasza się kultury.  Tam „żywi się trolla”,  „lansuje chama”, wpływa przez napastliwość, perswaduje siłą, zarzuca rozmaite haczyki, konfabuluje, pokazuje, co się nosi i kameruje szczeżuje, larwy, morświny, puchacze, żmije, narwale i turkucie podjadki, oczywiście nie ubliżając zwierzętom. Ciągle te same i na okrągło pląsające,  plujące jadem, smarujące wazeliną, mierzwą, czyli co w danym czasie na fali i często o płytkim, miałkim, nijakim poziomie, umysłowym także.

       Zatem wpatrzeni w te ekrany, rozmawiać nie będziemy umieć i nie łudźmy się, że ktoś za nas coś zrobi. Życie toczy się coraz węższymi koleinami i nie ma w tym nic zagadkowego, skoro najważniejsze są odwieczne popędy, czyli ta pierwsza sztuka mięsa, lęki, pożądania, władza, gromadzenie, bogacenie, a apetyt rośnie i rośnie w miarę jedzenia. Wbrew pozorom nie różnimy się od siebie, ponieważ wszyscy mamy  wady, jesteśmy ułomni, akceptujemy miernotę, nie umiemy przewidywać. A z humanistami jest jak z dobrostanem życiowym. Wiadomo, że dobre życie jest, ale kto go widział? Humanista w czasach współczesnych jawi się jako człowiek z głową w obłokach, bezproduktywny, obskurant nauk ścisłych, takie jajo śmierdzące do omijania i pierwsze do zwolnienia. Nawet na Fb widnieje strona: Nie studiuj bezrobocia. Chodzi oczywiście głównie o nauki humanistyczne. Po co komu Demostenes, Cycero, oratorzy, krasomówcy.  Przecież wystarczająco ciężkie są te tony terabajtów do ogarnięcia, by wyłowić to, co ważne, przydatne, potrzebne. Nie musisz myśleć, mówić, spierać się, notować.    Wystarczy kliknąć   i wyskoczy gotowiec:

„Słowa są podobne do promieni. Jeżeli się nimi umiejętnie posługiwać – przenikają wszystko”.  A. Huxley.