Zaglądnąć w mrok duszy Krakowiaka

         Nastała moda na kraking, czyli na swoisty surfing po krakowskich meandrach życia. Krakowiak, jak wiadomo, to mieszkaniec nie tylko samego Krakowa, ale i okolicznych wsi. Zenon Dreptak zwrócił uwagę na ważność cijania („Krakowiaczek ci ja”). Jest to czynność polegająca na uświadamianiu światu – za pomocą słów, gestów i zachowań, że jest się z Krakowa. Cijaniem będzie wychodzenie na pole, choć wszyscy  inni wyjdą na dwór. No, tak, ale kto był na polu, to szedł na dwór, ale kto żył we dworze, to normalnie musiał wychodzić na pole. Jaasne, klaarnety boose?  Cijania nie można sie nauczyć. Ten zaśpiew należy usłyszeć. To rzecz podoobno wroodzona i nadprzyrooodzona. Taki o sobie śpiewa:

„Jeszczem roczku nie miał
Już do szkoły chodził!”

   Nic dziwnego, że spotkasz się z niezwykłą uniżonością,  uprzejmością i uszanowankiem. Tu pada się do nóżek i całuje rączusie. Napływowi już tego nie kultywują, a szkoda. Ino ten prawdziwy „Krakus zawdy chcioł być panem.” Co w tym poszanowaniu złego? Ale, ale cóż, kiedy te kaciały i łachudry nie rozumieją. Niektórzy to nawet pozwalają sobie na żarty, że ci najbardziej ucywilizowani mieszkańcy Krakowa mieszkają w Lasku Wolskim, a przecież wiadomo, że tam ZOO.

       K. Estreicher,  prof. UJ,  pisze: „Szczególne piętno nadaje psychologii Krakowa fakt, że w małem tem mieście koncentruje się nieproporcjonalnie wielka ilość wybitnych ludzi.” Problem w tym, że tak w tę wielkość uwierzyli, iż wszyscy uznali się za największych i najwybitniejszych (co i czasem w Sejmie słychać).

        Inicjatorem powstania „krakauerologii”, czyli nauki o wyższości Krakowa nad resztą świata jest M. Czuma wraz z L. Mazanem, którzy mówią, że na przykład żadne z miast na świecie nie może poszczycić się tak długą tradycją zadomowionego wciąż w tym samym miejscu muzycznego sygnału.

       Małopolska to sam środek Europy.  Aby się o tym przekonać, proszę wbić cyrkiel w miejsce wyznaczające na mapie centralny punkt, a jest nim Kraków.  Środek jak nic, więc tylko ślepy nic nie dostrzeże. Zresztą, przecież od dawien dawna wszyscy nazywają to miasto pępkiem świata, czym wykazują wyższość nad całą resztą.  Extra Cracovianon est vita, co potwierdzone jest i nie ma zmiłuj. Już w XV wieku na wsi krakowskiej można było spotkać ludzi tańczących krakowiaka, o czym w swoich kronikach pisał Mikołaj Rej.

        Te sto pytań to za mało, by opisać wyjątkowość grodu Kraka i poznać ten świat pawich piór:

Czy to prawda, że w Krakowie co godzina jest południe?

 –  Hejnał Mariacki grany jest wprawdzie co godzina, ale tylko raz na 24 wypadki w ciągu doby oznacza on nadejście południa. 

 Czy Adam Mickiewicz studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim?

 –  Nie. A szkoda, pisałby wtedy jeszcze lepiej. 

 Czy Kraków leżał kiedyś nad morzem?

 –  Zapewne, o czym świadczą olbrzymie złoża soli w Wieliczce.

          Język  też świadczy o cijaniu.  W dawnej stolicy jeżdżą  fiakry. Kto mówi na wóz z końmi po rosyjsku „dorożka”, naraża się na potępienie przez rodowitych krakowian. Konsekwentnie również wymawiają „cz” zamiast „trz”, więc słyszymy Czebinia zamiast Trzebinia [Tszebinia].

(Dodam jeszcze, że „W roku 2000 w restauracji Wierzynek odbył się Zjazd Byłych Stolic, na którym potwierdzono seniorat Krakowa. (…) Warszawa otrzymała status członka oczekującego”).

        Jacy są Krakowiacy, mieszkańcy K-wa i okolic oraz krakowiacy, czyli mieszkańcy samego Krakowa?  Błyskotliwi i uczciwi. Pracowici i przezorni. Zapobiegliwi i odważni. Szanujący pieniądz i oszczędni. Tacy są, a przynajmniej tak widzą ich autorzy książki „Jacy? Tacy”.

      Ponadto podobno prawdziwy krakowianin nigdy nie zamieszkałby w Nowej Hucie, a z kolei  prawdziwy nowohucianin nie chciałby mieszkać w tym Krakówku.

     Rywalizacja dwóch klubów  Cracovii i Wisły, utworzonych w 1906 r. jest legendarna. Oto przykłady miłych napisów na murach: „Wisła Kraków myśli, że hejnał jest jodłowany”, „Wisła Kraków w sumie lubi Cracovię, ale nie wie, jak zagadać”, „Cracovia ma tępe maczety”. Podczas jazdy tramwajem trzeba bardzo uważnie patrzeć przez okna. Aby ujść z życiem należy zmieniać szaliki co przystanek (Wola Duchacka – Cracovia, Na Kozłówce – Cracovia, Prokocim Stary – Wisła, Prokocim Nowy – Cracovia, Bieżanów – Wisła.

         O cysorzu wypowiadają się dobrze. Jedzą te pięcioramienne cesarskie kajzerki (cesarz  też je jadał), obwarzanki i zawsze są w opozycji do reszty świata, bo to jest Kraków, paniusiu i żadne huncwoty ani ciućmoki nie będą tu nam mieszać.