Ach, te słowiańskie baby

         

      Jeśli wiedza to potęga, to ta potęga powinna wzrastać wraz z poziomem wiedzy. Kto czyta, nie błądzi, ale im więcej czytasz, tym częściej myślisz: do czego ta wiedza się przydaje? Dochodzisz do wniosku, że wraz z czytaniem poszerza się zakres wyobraźni, skoro przenosisz się do magii, niesamowitości śladami przodków, poznajesz ciekawostki z tego i nie z tego świata. Dzięki „Bestiariuszowi słowiańskiemu” P. Zycha, W. Vargasa przenosisz się do zadymionych chałup, modrzewiowych dworków, gdzie koło kominków, na przyzbach, polepach, a także po polach, po lasach snuje się barwny świat słowiańskich wierzeń i tajemniczych historii. A wyobraźnię przodkowie mieli niekonwencjonalnie barwną. Pojawiają się duchy, strzygi, utopce, diabły, wąpierze i choćby te baby.         

             Baba według podań to perfidne stworzenie. Nie dość, że wiekowa, to zajmowała się urokami, zamawianiem i odczynianiem. Wówczas baby, znachorki,  miały zły PR (public relations). Obecnie nie miałyby źle, ponieważ współcześnie zło lepiej się sprzedaje, jest na niegodziwy występek popyt, a te maści, eliksiry  szłyby jak ciepłe bułeczki za bajeczne pieniądze, skoro odmładzanie i podtruwanie na tepecie. A lud wierzy ziołolecznictwu i czarom uroków, więc zamiast lęku magiczne zaklęcia budziłyby współcześnie podziw, szacunek i przynosiłyby dochody. Po czym poznać czarownicę? Daj jej kieliszek wódki. Jeśli zamiast pić małymi łyczkami po kropelce, wypije duszkiem, znakiem – wiedźma, więc wkrótce należało spodziewać się chorób, nieszczęść, gradowych chmur, odebrania krowom mleka. Poza tym kury wkrótce przestałyby nosić jaja, a morowe powietrze niechybnie zabiłoby trzodę chlewną. Na sabatach w noc spotkań na Łysej Górze dosiadały owe miotły, ożogi, czy chlebowe łopaty.  Albert Einstein powiedział, że „wyobraźnia jest ważniejsza od wiedzy. Wyobraźnia bez wiedzy może stworzyć rzeczy piękne. Wiedza bez wyobraźni najwyżej doskonałe”. Nasi przodkowie mieli doskonałą, która odkrywała ciekawszy świat i upiększała rzeczywistość.

               Baby były różne. Jedne były jagodowe, więc włóczyły się po lesie i straszyły co mniej rozgarniętych zbierających jagody i grzyby. Kto nie zauważył grzywy z ziół jagodowej, tego baba pogoniła albo i złapała za szyję. Baba grochowa wyglądała niezbyt apetycznie, bo w wysuszonych pękach grochowin nie wygląda się młodo, czy ponętnie. W dodatku nie lubiła leniów śpiących za dnia, więc ich gryzła, a niedopilnowane dzieci porywała. Taka wersja czarnej Wołgi. Cmentarne baby zaciągały do grobów, dlatego warto omijać nocą ten przybytek. Z kolei baby wodne to takie niby-rusałki baraszkujące w wodzie, tyle że stareńkie, pomarszczone, zgarbione. Ciekawe, ilu młodzieńców pięknych i młodych uwiodły w blasku tego magicznego Księżyca? (Tego się nie dowiemy, bo Księżyc dyskretny). Żytnia baba to prawdziwy Herod, południca atakująca w biały dzień. Tej szelmy można się było spodziewać, kiedy przechodziło się koło żyta. Mogła połamać ręce i nogi. Za taki kaprys można ją było tylko kochać, oczywiście inaczej. Bogunki wprawdzie nie umiały śpiewać jak syrenki, ale nadrabiały braki wokalne wyglądem. To piękne, jasnowłose babeczki wystrojone jedynie w korale i wianki. 

              Zaprośmy te baby, niektóre są do wzięcia. Zaprzyjaźnijmy się z tymi dziwnymi stworzeniami. Poznajmy ich intymny obraz życia. Niech zaprzeszłość oświeci współczesnych odbitym blaskiem, bo proszę państwa, wszak ta baba i ten pan… Babami trzeba się zająć tak, czy siak. Te z podań i legend urzekają kreatywnością, pomysłowością i fantazją. Wszak M. Aureliusz podpowiada: „Życie mężczyzny jest ufarbowane na kolor jego wyobraźni”. Bez wyobraźni ziemia zawsze byłaby nudna i płaska. I trudno byłoby znaleźć własną i niebanalną  szczelinę w tym  życia kanionie.