Wyspy nie z tej ziemi, czyli Archipelag Kornati

               To są wakacje dla tych, którzy niekoniecznie muszą w luksusie total all inclusive, w tłumie, w gwarze i na deptakach. Nie znajdziesz tu wielu basenów, masowania, klepania, upiększania, egzotycznych rytuałów na ciało i nie ma wyszukanego jedzenia, czyli…  dla kanapowców nuda.  Nawet na plaży za długo się nie poleży, ponieważ żwirek i kamienie… Kary za niedopałki, za psy bez smyczy, rozebranie do rosołu, łowienie ryb. Szok,  żeby taka Dalmacja uczyła Polaków kultury i nie pozwalała chodzić w strojach kąpielowych po mieście, muzeach, kościołach…

              Wyspy nie są dla wszystkich, skoro niewielu ludzi spotkasz, więc się nie  pokażesz, czyli wakacje raczej w tym „stylu Robinsona”, nawet droga z plaży najczęściej pod górę. Proste jedzenie: jagnięcina, owoce morza oraz ryba, która kąpie się trzy razy: w wodzie, w oleju, w winie. Jak na Robinsona przystało, codziennie przed oczami będziesz miał piękne widoki, niezwykle krystaliczną wodę, magiczne zachody słońca oraz ten  kolor blue nieba i wody.

           A wiatr we włosach, noce z gwiazdami, dzikie orchidee, pod wodą czerwone koralowce,  kąpiele w morzu, spokój i cisza zapewniają dobry humor i odpoczynek. Legenda głosi, że bogowie stworzyli Archipelag Kornati z łez i gwiazd, o czym przypomniał B. Shaw, kiedy tu gościł. Wyspy w 1980 r. ogłoszono parkiem narodowym.

            Zacznijmy od metropolii Kornatów, czyli miejscowości Murter, znanej już w starożytności, ruiny przypominają czasy Nerona. Atrakcją są resztki starożytnego osiedla na wzgórzu Gradina i zabytkowy kościół św. Rocha. Warto wyjść na wzgórze Raduc’, aby zobaczyć stare złoto wapienia i turkusowy szmaragd zatoczek. Potem już tylko zostaje próbowanie sałatki z ośmiorniczek,  smażonych kalmarów i kontemplowanie widoków rakiją. Codziennie odbywa się tutaj wiele rejsów na inne wyspy Archipelagu, by podziwiać klify, gaje oliwne, osiołki, figi, owoce cytrusowe, ryby, ptaki, a sceneria jak z bajki. 

    W centralnej części wybrzeża rozciąga się masyw górski parku narodowego Biokowo, a na najwyższy szczyt Sweti Jure 1764 m. n.p.m. koniecznie trzeba się wspiąć (ok. 12 godz. tam i z powrotem)  lub wjechać (ok. 3 godz.), chociaż tabliczki ostrzegają, że wjeżdżasz na własne ryzyko, ponieważ nitka asfaltu w wielu miejscach ma szerokość półtora samochodu, cały czas ostre serpentyny, a w dole przepaść. Dodatkowo możesz na drodze spotkać dzikie konie, dzikie świnie, osiołki, kozice, a także samochody jadące z przeciwka, rowerzystów, motocyklistów. Trzeba mieć świadomość, że ta stalowa lina, czy blaszane, przerdzewiałe miejscami zapory nad przepaścią nie zapobiegną tragedii. Ludzie o słabych nerwach lub posiadający lęk wysokości nie powinni siadać za kierownicą, ani nawet na tylnym siedzeniu, bowiem cały czas jedziemy nad przepaścią. Pierwszy punkt widokowy to Vosac (1422). Kiedy już dojedziemy na szczyt Św. Jerzego, emocje jeszcze się zwiększą, ponieważ widoki rzeczywiście nieziemskie, zapierające dech, można podziwiać m.in. na Riwierę Makarską,  a przy dobrej pogodzie nawet i Włochy można zobaczyć.

          Warto również poznać historię  pięknie wśród skał usytuowanego pomnika Mili Gojsalić (Mile Gojsalića), bohaterki z Dalmacji. Otóż postanowiła poświęcić się dla ojczyzny, spotkała z Achmedem Paszą, straciła dziewictwo i przeniknęła do tureckiego obozu, aby uratować Chorwację.  Wysadziła w powietrze amunicję  i tureckie magazyny prochu. Sama również zginęła. Jedni mówią, że przy wysadzaniu, inni z kolei twierdzą, że skoczyła w przepaść, aby nie być schwytaną przez Turków. Razem z Milą możemy podziwiać niezwykłe i niesamowite widoki.

            Perełkami Dalmacji są Mimice, Split i Omisz. W Mimicach widać miejskie plaże, słychać dalmatyńską muzykę, ale spokojnie, nie ma tłoku, za to ryb zatrzęsienie, grillowane, smażone na znanej na całym świecie oliwie murterskiej, maslinowo ulje oraz trzeba spróbować pysznych serów krowich i owczych. Można tu przyjechać nawet z małymi dziećmi. W Splicie warto poszukać murów i wież pałacu  wpisanego na listę UNESCO cesarza Dioklecjana. Gigantyczny pałac wtopiony w nową zabudowę oraz katedrę św. Svetoga Dujma (Duje, Dujama) i przemyśleć ten człowieczy paradoks, bowiem wiadomo, że cesarz Dioklecjan wsławił się prześladowaniami chrześcijan, a teraz w jego pałacu katedra pod wezwaniem świętego, który zginął z jego przyczyny. Trzeba również zobaczyć zabytkową, romańską dzwonnicę, trzy bramy, rzeźbę Grgura Ninskiego, by dotknąć wypolerowanego przez turystów biskupiego palucha, jeśli chcesz, by spełniły się twoje życzenia i wreszcie przyszło to szczęście. Pamiętać należy, że nie chodzi się po ulicach w stroju kąpielowym, zapłacisz mandat.  (Nie to co u nas nad Bałtykiem, pełny luzik, nie tylko na plażach, ale i knajpach,  kiedy panie w sznureczkach, za to obwieszone biżuterią, panowie w stringach i łańcuchach spożywają wykwintne dorsze). Jeśli jesteś sybarytą, cenisz wygodę,  to jedź dwadzieścia km dalej do Omiszu, gdzie piaszczyste plaże, kurortowe hotele i tłok jak w fokarium.

          W Archipelagu Kornati znajdziesz wszystko: góry, ciepłe morze, spokojne plaże, szmaragdowe zatoczki, bajkowe widoki i lazur nieba. Tu można się wspinać, nurkować, wędrować, zwiedzać, podziwiać. I cały czas bardzo ciepło,  Dalmatyńczycy zawsze życzliwi, uśmiechnięci, czas lubią spędzać przy kawie.

            A może właśnie tobie uda się zobaczyć tę królową chorwackiej wyspy  – agawę, która kwitnie jeden raz w całym stuletnim życiu?