Czas na kombatanckie wspomnienia, czyli jak żyło się w poprzedniej epoce

Chociaż na żadnej wojnie nie byłam, mam tę wiekową tradycję w sobie, by wracać w  mroczne zaułki, gdzie znajdę historie rodem z ubiegłego wieku.

„Jak minął dzień”

Mam swoje 18 + oczywiście z tym większym plusem,  więc coraz częściej puszczam audiobuk swojego dzieciństwa, czyli winyl. Zasmęcam czoło niepotrzebnie, bo patrzę w lustro i widzę, że smutek może być równie fotogeniczny jak srebro we włosach. Mimo wizualnej atrakcyjności wielu zmarszczeń pierwszej i drugiej świeżości, postanowiłam wzorem teraźniejszych zaleceń i fejsbukowych podpowiedzi dietetycznych znawców przerzucić się na stworzenia morskie, by nie przyczyniać się do śmierci planety spowodowanej masową hodowlą oraz spowolnić proces własnego rozkładu. Po prawdzie nie wierzę, iż zagładzie planety będą winne krowy, ale skoro sprawniejsze ręce mi nie wyrosną, nóg wymienić nikt nie chce, to muszę nauczyć się liczyć. Także na siebie. Zrywam kolejne kartki z kalendarza, by policzyć, ile mam lat. Do tej setki. Wychodzi, jakby nie liczyć, że sam kwiat.

„Czy mnie jeszcze pamiętasz”

Zastanawia mnie, jakim cudem dożyłam następnego wieku, skoro karmiona byłam tranem z jednej łyżeczki, co reszta dzieci w klasie i wodę piłam z jednej szklanki gruźliczanki z saturatora. Kiedy chleb spadł mi na ziemię, babcia szybko podniosła, podmuchała i powiedziała: nie leżał minuty, więc czysty, a chleba nie wolno wyrzucać. Zastrzyki miałam robione gotowanymi strzykawkami wielokrotnego użytku, a jeść nie było co, bo pomarańcze tylko na Boże Narodzenie. Niech mi nikt nie wmawia, że żywiłam się octem i liściem laurowym, bo wówczas nic nie było w sklepie ( … to w całym Tesco, w całym Kauflandzie i Lidlu był tylko ocet?). To po czym byłam okrąglutka jak rzepa, po tym occie?

„Franek Kimono”

Owszem, państwo było niewydolne, ale rolnicy obrotni, więc kury, jajka, kaczki, wędliny, a nawet ćwiartkę, połówkę świni można było kupić, więc mięsa w bród i brudu też pełno. Oczywiście – mięso nie było badane, jedzenie naturalne, a mięso smakowało jak mięso, nie wiór z trocinami  (I cóż z tego, że obecnie jedzenia  dużo, skoro skażone chemią i po tym przetworzeniu z dodatkami  masowo chorujemy). Franek Kimono miał siłę, by trenować karate i zostać mistrzem jak Bruce Lee.

„Nic dwa razy się nie zdarza”

Przetwory były ręcznie robione bez chemicznych dodatków, a moja hokkaido tego roku na oborniku rosła i rosła aż wyszła na wiśnię, by budzić podziw tu zaglądających. Przyznajcie, niecodzienny widok: japońska hokkaido na polskiej łutówce.

„Zegarmistrz światła”

Roślinożerności nie znano, chociaż trzeba przyznać, że potrzeba bezmięsności była powszechna w te piątki, więc białe na tapecie, czyli klusie z makaronem, cukrem, cynamonem, naleśniki z dżemem, łazanki, leniwe, kopytka i nic nie było przetworzone. Mleka roślinnego również nie znano, choć zdrowsze dla matki Ziemi, skoro z soi, ryżu, czy kokosu, a nie od mućki wydzielającej gazy, bo podobno przez te mućki czarne dziury w kosmosie…

„Koncert na dwa świerszcze i wiatr w kominie”

Brak wit. D nie był tak powszechny, bo wszyscy na trzepaku, łąkach, na rybach nad rzeką, w lesie na grzybach, na podwórkach. Współcześnie w pięknie zadbanych parkach zobaczysz jedynie starszych z psami, reszta siedzi w muralnych mediach z przygotowanym palcem do klikania.

„Kwiat jednej nocy”

Nie mam pojęcia, jak ja przeżyłam bez nasion chia, jagód goji, konopi siewnych, quinoa, amarantusa i tych suplementów na szczupłość jelit i jędrność pośladków.  Jaki detoks robiłam, czym odtruwałam, w jaki sposób eliminowałam toksyny, odkwaszałam organizm, kiedy nic nie wiedziałam o tysiącu rewelacyjnych dietach ani o piciu smoothie? Wprawdzie truskawki, jagody z mlekiem i śmietaną robione w domu były często, ale czy one zakwaszały, czy odkwaszały? Oto jest pytanie nad którym zastanawiać się nie mam zamiaru, przecież przeżyłam.

„Jolka, Jolka, pamiętasz”

Trudno uwierzyć, ale kiedyś były czasy, gdy herbaty Lipton, Dilmah, Yerba Mate nie były w modzie, piło się Ulung, chociaż złośliwcy wtedy już byli i pytali „a kaj się taki ulung”. Gorzej mieli smakosze pyfka i wódeczki Baltic. Ci wargę zwieszoną mieli do trzynastej. Dopiero wówczas otwierano sklepy z alkoholem. Jak bardzo suszyło, to w kiosku obok była Woda Brzozowa, a w bramie melina, tam zawsze drożej, ale jak ktoś był w potrzebie, to płacił i też pił.

„Chałupy welcome to”

K. Prońko w „Psalmie stojących w kolejce” pytała: „Za czym kolejka ta stoi”? Za mięsem, za butami, za papierem toaletowym. Kochani, zapamiętajcie sobie, że wtedy nie stało się po buty, a za butami i nie po papier, a za tym papierem. Dziwne czasy, bo stał przed tobą papier, nie człowiek. Rzucanie mięsem było rzadko, ale było. Na hasło „rzucili mięso” wszyscy jeden przez drugiego rzucali się do mięsnego nazywanego z japońska „nagie haki”, bo widać już wtedy chcieliśmy być drugą Japonią. Czyny społeczne odbywały się w soboty pracujące. Tak, soboty wówczas pracowały bądź nie pracowały i wtedy były niepracujące. Współcześnie widzę anons: sobota niehandlowa.

„Róbmy swoje”

Do kina masowo ze szkoły i indywidualnie wszyscy chętnie chodzili; teraz nie chodzę ze względu na chrupanie kukurydzy. Mam nieodparte wrażenie, że kina z tych poobiednich przekąsek utrzymują się i jedynie dlatego nie plajtują.

„Wypijmy za błędy”

Nie dziwmy się, że pokolenie BB (Baby Boomers), czyli urodzone po wojnie lubi kombatanctwo. Znają realny świat, więc mniej wierzą wirtualnemu. Jeśli mówią, że panie dziejku dawniej to było słońce, nie to co dziś, jakie zimy bywały, to trzeba wierzyć na słowo, przecież nie bez powodu por. Borewicz (czytaj: polski James Bond) prowadził drobiazgowe śledztwa. Popatrzmy z innego punktu siedzenia na tego Koziołka Matołka, frajera, pacana, który nie dał się podkuć, bo nie i już, uparte stworzenie niczym osioł, no, matoł.

„Bananowy song”

Może ktoś mi pomoże zrozumieć, jak żyłam bez internetowych podpowiedzi, co jeść po wyrwaniu siódemki, a co po ósemce?  Co na lewą żyłę u prawej nogi, a co na prawy kciuk u lewej ręki. Jaki izotonik rano, a jaki w południe? Jak ja mogłam nie znać słowa „trendy”, skoro kieckę bananówkę miałam (wprawdzie tylko do pierwszego prania, bo potem tylko do łydek wchodziła), ortalion  też miałam (w dodatku zastosowałam się do zaleceń „Przekroju”, by ślubu w nim nie brać, bo szeleści i zagłuszy słowa przysięgi) i jeansy (ręcznie pumeksem przecierane), to chyba byłam trendi, w każdym razie taką mam nadzieję.

„Gdzie się podziały tamte prywatki”

Pojęcia nie mam, jak skończyłam ten  ESEN i ten UZAR (uzar czy ujot, co za różnica wówczas mówiono), kiedy z fizyczkami chodziłam na ich wykłady, na kurs tańca Wieczystego,  na wystawy, na koncerty, na spacery bulwarami, do teatru i filharmonii (zawsze w dyżurnej małej czarnej), także do kawiarń, by zobaczyć sławnych, do klubu Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i „U Literatów”na Kanoniczej, by wypatrzyć Cz. Miłosza, czy W. Szymborską jedzącą obiad, namiętnie na ul. Jana do kina studyjnego, na tańce do „Rotundy” i do tej sławnej Piwnicy Pod Baranami po schodkach w dół, bo na wszystko miałam czas, choć trudno w to dziś uwierzyć. Siermiężność też może być barwna.

„Mniej niż zero”

Wcześniej urodzeni, czyli dawniejsze zgredy, współczesne BB, normiki kupują na targu warzywa, jajka „zero”, lepią pierogi, robią kiszonki, pieką, smażą (A moja synowa to kupuje gotowce w sklepie, odgrzewa  i tylko „zapach” w spray’u dodaje w domu – mówi znajoma). To pokolenie tak nie chorowało i nie było otyłe, choć nie jadało reklamowanych nasion granatu, guacamoli, ricotty, jogurtów, kiełków, tylko zwykłe żury, krupniki, grule, mleko z czosnkiem, kiszonki, śledzie, biały ser, sałatki jarzynowe, owoce z miedzy, koło drogi i z sadu, bo przy domach rosły drzewa owocowe, a nie zamorskie tuje. I nie dam sobie wmówić, że kiwano, tamarillo, czy nawet pitaja lepsza od jabłka. Próbowaliśmy z Młodszym. Jemu też nie smakowały.

„Budzikom śmierć”

Cz. Niemena dziwny świat był na wyciągnięcie dłoni. Jeździło się „kupą dymu masą huku” (tak po japońsku nazywała się rodzima Syrena), a do malucha zmieściła się nie tylko rodzina, ale również namioty, materace, koce, ubrania, słoiki,  kuchenka z oprzyrządowaniem, zapasy spożywcze, pies i jeszcze był luz pod kolanami. Potwierdzą ci, co bez klimy i wentylacji zwiedzali świat. Mam jednak nieodparte wrażenie, że w ubiegłym wieku podróżowało się bardziej do ludzi niż do miejsc.

„Historia jednej znajomości”

Młodsi słuchali Grundiga, nosili fartuszki z tarczą i beretki z antenką. „Był Luksemburg, chata, szkło”, Beatlesi, Stonsi, Animalsi, więc choć życie nie usłane perłami, nie uwierało, bo polo cocta smakowała niczym pepsi, woda też była pijana, a jakże i to z ekologicznego syfonu. W telewizji z dwoma programami zachwycali charyzmatyczni prowadzący i piosenkarze, którzy mieli czystej barwy głos. I nie wierz Barei, który przykuwał blaszane miski, aluminiowe łyżki łańcuchami do stołu, bo wiele barów było pysznych, tanich, a wszystko świeże. Kpt Żbik sam by tego lepiej nie wymyślił…

„Świecie nasz”

Mimo szarości kocich łbów, nikt szczęścia w ułudzie nie szukał, bo radość była, młodość,  wspólnota i przyjaciele. Nie czekało się na szczęście, bo szczęście było w ludziach, a nie w czasach.  Czasach słusznie minionych.

„Moja i twoja nadzieja”

Tekst dedykuję tym wszystkim, którzy wcześniej się urodzili, za szybko urośli, więc niby w metryce plus, a oni nadal młodzi i pełni życia.

Inspiracja: https://www.youtube.com/watch?v=61_qsDeuFu8&index=15&list=RDnOubjLM9Cbc