Ciekawe stany, czyli o różnorodności w Ameryce

The reflection of a Pole from traveling in the United States of America.

Rośnie mi ten styczeń, śniegu raz przybywa, innym razem topnieją zaspy, podobno również dnia przybywa, ale z kolei smog zaciemnia obraz. Nie wychodzę, więc została mi ta rzepa z czarną rzodkwią do zjedzenia i oglądanie podesłanych zdjęć. Dlaczego Stany? Przede wszystkim to druga półkula, po wtóre wizy, więc nie każdy wyjedzie, poza tym różnorodność, przecież nie każdy ma możliwość przejechania wdłuż i wszerz.

O Stanach Zjednoczonych napisano tomy, ale jedno jest pewne: tu ludziom żyje się dobrze mimo różnorodności etnicznej i kulturowej. To nie jest raj na ziemi, ale też nie ma polskiego piekiełka, bowiem ważna jest tolerancja, szacunek dla inności, w tym różnych religii oraz zasada równości wobec prawa. Kumotra i pociotków w firmie nikt nie zatrudni, a nawet syn samego szefa, jeśli nie będzie pracował jak należy, zostanie zwolniony. I choć daleko Ameryce do ideału, to życie jest prostsze. Najważniejsze to oczywiście mnóstwo rozwiązań ułatwiających życie. Jeśli wymyśliłeś łóżko dla golfisty, chlebak na bagietkę, prysznic z karaoke, to tylko tam kupią bez zastrzeżeń, bo trzeba wiedzieć, że muszą mieć urządzenia do wszystkiego, a samo światło co najmniej w dwunastu kolorach.

Jeśli sprzedają piasek do robienia babek, to z dodatkiem polimeru, by nie brudził dziecięcych rączek. Każdego dnia w instytutach i uniwersytetach pracują tysiące naukowców w świetnie wyposażonych laboratoriach nad innowacyjnością.

Only in America – tylko w Ameryce

Gazeta dostarczona pod drzwi do porannej kawy to powszechny rytuał, którym zajmowali się wszyscy wielcy, gdy byli dziećmi, bo to był pierwszy samodzielny zarobek, własne pieniądze. I choć przecież można cyfrowo zamówić prasę, bez wychodzenia za drzwi, to dalej funkcjonuje ów zwyczaj.

W tych Stanach to nawet pralnie na monety można polubić. Nie dość, że  w laundromatach bardzo tanio, to jeszcze wypić kawę można, czy zjeść posiłek i odebrać czyste, suche i wyprasowane pranie (W Polsce 4 – 5 razy drożej, więc nikomu nie opłaca się prać w takich przybytkach). Kiedy zaś chce człowiek napić się, nic prostszego, wszędzie stoją fontanny wody pitnej. W samym N. Jorku ponad 3 tysiące. Gdy zechcesz grać w golfa, nie musisz mieć wypchanego portfela, bo wiele jest darmowych, a na niektórych nie zobaczysz nikogo poniżej 50. Biedniejsi są zwolnieni z opłat na siłownie, pływalnie, korty, boiska. Amerykanie mają do dyspozycji ścieżki, korty, szlaki. Powoli odchodzi stereotypowy widok Amerykanina: „kanapowy kartofel”, otyły, z kuflem piwa w ręce. Ameryka biega, pływa, grywa, ćwiczy i przegląda się w swojej „fasolce”.

Handel nie jest regulowany centralnie, jak u nas, a Wal – Mar, potężna  sieć hipermarketów otwarta całodobowo. Jedynym dniem w roku, gdy nic nie kupisz, jest Boże Narodzenie.  Kupowanie towarów nie wiąże się z ryzykiem. Możesz przynieś do domu całą torbę zkupów, a po jakimś czasie zostawić sobie jedną rzecz. Przyjmą po miesiącu, po roku i jeszcze przeproszą. Inna rzecz, że nikomu nie przyjdzie do głowy, by pochodzić z metką i oddać używane. Opakowanie może być uszkodzone, bo nawet jeśli nie odzyskasz gotówki, to wymienisz na coś innego.

Tylko w Ameryce  możesz iść w marszu „Przywrócić rozsądek”

Najlepsza kuchnia? Oczywiście, chińska, meksykańska, wietnamska. Tanie, pożywne. Zupa pho gotowana wiele godzin na kościach z imbirem, anyżem, kardamonem, makaronem, mięsem i talerzem zieleniny. Warto pamiętać, że tak dobrych steków i tak dużych porcji jak tu nigdzie na świecie nie dostaniemy, podobnie z żebrami, to nie nasze żeberka,   a wylewające się ze środka serniki i brownie nie mają sobie równych. Pączek z kolei tylko z dziurką. Zadziwiają również  te porcje kraba i te ogromniaste żebra:

W motocyklach Harley’a Davidsona są podobno zaklęte dusze Ameryki. To symbol wolności kojarzony z otwartymi przestrzeniami i przekraczaniem małomiasteczkowych norm mentalnych. Nie wystarczy jednak kupić sobie motocykl, kurtkę, przykleić naszywki, by zostać harlejowcem. Trzeba te motory tak kochać, by móc godzinami polerować te detale.

Tu garage sales, podwórkowe wyprzedaże, mają swoich zwolenników. Jedni wyzbywają się niepotrzebnych rzeczy, a drudzy nabywają perełki typu płyty, książki, obrazy, monety, a nawet całe wyposażenia domu, bo ktoś przenosi się  na drugi koniec Stanów.

„Dziwnie jest nie być dziwnym” w USA –  J. Lennonie

Dziwactwem są te jajka w płynie, które wystarczy wlać na patelnię i usmażyć, chociaż  nie rozumiem, dlaczego tak trudno rozbić jajo, że aż trzeba płacić za rozbijanie; jabłka nie musisz obierać, bo kupisz obrane, podobnie z jajkami, nie dość że ugotowane, to nawet obrane ze skorupek. Żeby się nie trudzić ścieraniem sera, kupujesz gotowy w spray’u.

Tylko w Stanach nikt nie pukał się w czoło ani nie zabraniał, gdy D. Robinson wymyślił, by  w skałach gór Black Hills wykuć twarze amerykańskich prezydentów. Spadkobiercy rzeźbiarza Polaka Korczaka Ziółkowskiego w górach Thunderhead dalej sami rzeźbią pomnik indiańskiego wodza Szalonego Konia. Sami, bo nie chcą żadnej pomocy od państwa.

Muzea też jakby mniej patiotyczne, bo Musztardy, Drutu Kolczastego, Pogrzebów, Złej Sztuki. Są religie bez boga lub z wieloma bóstwami; surwiwaliści – preppersi przygotowują się do nadejścia apokalipsy, wybuchów atomowych, więc budują schrony i uczą się żyć w skrajnych warunkach.

Nie sposób przejść obok zawodów w jedzeniu burritos, sera, hot dogów, fasoli, ogórków itp. Obecny rekord świata w bekonie to 54 plasterki w ciągu 5 minut, placków ziemniaczanych 46 sztuk (ponad 3 kg) w ciągu 8 minut, czy 4, 3 kg szarlotki w 6 minut. Swoim dzieciom nadają dziwne imiona, np. Apple(Jabłko), Fairy (Wróżka), Flower (Kwiat).

Tu się ceni indywidualizm, więc trzeba mieć osobowość, by wyróżnić się z otoczenia. Każda miejscowość również pragnie się wyróżnić i to w rozmiarze XXL, a to największym termometrem (40m), a to młotkiem (10m).  Jest największa patelnia, ciasto dyniowe, czy gęsi. Tu przestrzeń życiowa jest większa niż na Starym Kontynencie, więc mają duże domy z kilkoma  łazienkami, garderobami, które stoją na dużych działkach, najczęściej z basenem,  a w garażach duże samochody pick-up ford, bo taka nissan micra  nieznana. Przed domem i przed salunem także nie zobaczysz malucha:

W Teksasie  wszystko musi być największe. Tu w Bryan zbudowano największy na świecie dom z ciasta imbirowego. Honorowym strażnikiem Teksasu jest sam Chuck Norris i ten największy kowbojski kapelusz.

Wyjątkowe stany USA:  Utah, Kolorado, Nevada, Texas, Arizona

Nieziemskie widoki tworów geologicznych, czerwony kolor ziemi i klimat Dzikiego Zachodu to Dolina Monumentów Valley, Dolina Skał na terenie rezerwatu Indian Nawaho (Nawajo), a powyżej ta słynna Podkowa rzeki Kolorado.

Utah (Ute, Jutowie, Ludzie Gór Skalistych), cuda natury, w tym Park Narodowy Bryce Kanion, najwspanialsze kaniony, kolorowe wąwozy, przepaście, piętrowe urwiska i czysta jakość powietrza. Widoczność z krawędzi Bryce wynosi 160 km, a w nocy można zobaczyć 7,5 tys. gwiazd (2,5 tys. przeciętnie). I ten zapierający dech Kanion Antylopy.

W tych stanach zobaczysz kowboja, Indianina, kupisz ręcznie wyrabiane koraliki i kowbojski kapelusz. Ani turyści, ani osiedleni w wielkich miastach, prawdziwej amerykańskiej prowincji nie znają, bo niby skąd.  Nawet jeśli słuchają wykonawców country, jawi im się obraz sielskiego świata i życia zgodnego z naturą, a po pracy wspólnie śpiewają i popijają piwko. Taki obraz życia przekazuje się przyjezdnym,  a prawda jest zupełnie inna. Kowboje i Indianie zdejmują strój, w którym oprowadzają wycieczkę i wracają do swoich zajęć, a kobiety do wyrabiania biżuterii i ozdób, bo głównie z tego żyją.

Razem z Tomkiem przejedźmy się jeszcze raz Jedynką, by łapać promyki i pooglądać ten bajeczny zachód słońca nad Pacyfikiem:

Co warto stamtąd przejąć?

Jeśli w USA obywatel dostanie pismo urzędowe i czegoś nie zrozumie, może pozwać państwo, że go niedbale poinfomowało lub nie wytłumaczyło. Poza tym warto przejąć ten luz, czyli pozytywne nastawienie do świata, życia i innych ludzi. Tu często nieznajomy uśmiechnie się i zapyta: Jak się masz, jak się czujesz? U nas nawet znajomy tego zdawkowego przecież pytania nie raczy zadać. Przeleci koło ciebie jak odrzutowiec, zajęty sobą i swoimi rękoma trzymającymi teczki, władzę, karty kredytowe, klucze, telefon,  czy wodze. O uśmiechu nie wspomnę, żeby każdy ranek zaczął się cieplej.

Na zakończenie dwa pytania:

1 – Jak nazywa się stolica United States of America? 2 – Gdzie właściwie  stoi Statua Wolności? Podpowiadam, że w obydwu przypadkach tak naprawdę nie jest to miasto Nowy York.

Na podstawie: osobiste relacje Tomka, M. Wałkuski: „Ameryka po kawałku”,   zdjęcia Tomka