„Polska to wielka rzecz”. O nieznanym Wyspiańskim w Krakowie

The National Museum in Krakow hosts an exhibition on the occasion of the 150th birthday of the playwright, artist, stained glass artist, painter, theatrologist, designer Stanisław Wyspiański, the author of "Wesele".

S. Wyspiański to najbardziej wszechstronny twórca XIX / XX wieku, jeden z najwybitniejszych mieszkańców Krakowa. Jego twórczość imponuje różnorodnością. Na wystawie zobaczymy ogrom pracy „Wyspiandera”, który żył tylko 38 lat, a pozostawił po sobie prace malarskie, literackie, rzemiosło artystyczne, rzeźby, grafiki, scenografie, meble, ponadto był profesorem ASP, działał w Radzie Miasta Krakowa, znany  jest również jako twórca witraży w kościele oo. Franciszkanów.

Po premierze dramatu „Wesele”opisani  weselni goście poobrażali się; za to owe zwidy, chochoły nadal  współczesnych pasjonują  i zapełniają ich wyobraźnię, więc jest czas pomyśleć, że ten reformator teatru, który wszedł do kanonu szkolnych lektur, miał dwóję w kl. szóstej z j. polskiego. W życiu wybitnych,  jak widać,  również nic proste nie było.

Przyjrzyjmy się uważnie dzieciom Wyspiańskiego. Każdy obraz zatrzymuje ten szczególny moment, który artysta wychwycił:

Przypatrzmy się kwiatom, ich szypułkom, pręcikom, bowiem „Z racji swej formy kwiat jest obrazem centrum, a więc archetypowym obrazem duszy”.

„Siedzę dniami całymi na Bielanach rysując rośliny, łażę po Panieńskich Skałach, nad Wisłą, po Krzemionkach, widzę i dostrzegam co to za świat olbrzymi i jak mało z niego się wie. Snują mi się znowu dramata po głowie”.

Wystawę zwiedziło ponad 200 tysięcy ludzi, padł rekord frekwencji. Nic dziwnego, geniusz Wyspiańskiego przyciąga do siebie twórczych, światłych, oczytanych, inteligentnych ludzi z wyobraźnią.

z

Posłuchajmy wiersza S. Wyspiańskiego w adaptacji jego praprawnuka:

59 uwag do wpisu “„Polska to wielka rzecz”. O nieznanym Wyspiańskim w Krakowie

    1. Ultra

      Słoneczna Babko,
      Cóż, każdy koniec wieku ma miękkość w sobie, bo istnieje niepewność , co nowy wiek przyniesie.
      Kiedy malował widok ze swej pracowni przy Krowoderskiej 97, patrzymy na puste pola, obecnie to centrum, więc zabudowane, ruchliwe. Nie było to tak dawno, a jaka zmiana w krajobrazie.
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

    1. Ultra

      Ewo,
      jeszcze raz dziękuję za spotkanie z tej okazji.
      Te wszystkie prace Wyspiańskiego powstały w zasadzie w ciągu jednej dekady, bo wcześniej był za granicą, a końcówka życia to choroba. Trzeba przypomnieć, z jaką determinacją walczył ze sztywnością, bólem. Potrafił do rąk przywiązywać deseczki, by móc cokolwiek napisać. Tytan pracowitości, przy czym żona zdejmowała z niego wszelkie obowiązki, a w chorobie do końca pielęgnowała.
      Ciepłych dni życzę

      Polubione przez 1 osoba

      1. Ultra

        Tatulu,
        nic nie dzieje się przypadkiem, skoro cała twórczość Wyspiańskego powstała w ciągu ok. dziesięciu lat. Mordercza praca chorego człowieka, jeśli przyjmiemy, że zaraził się kiłą w Paryżu.
        Pozdrawiam

        Polubione przez 1 osoba

      2. Ultra

        Tatulu,
        była prostą niewykształconą kobietą, ale serce miała złote, więc małżeństwo było zgodne i kochające się, o czym pisali ówcześni.
        Pozdrawiam

        Polubione przez 1 osoba

  1. W dzieciństwie mieszkałam przy ulicy Wyspiańskiego. Nazwisko to brzmi dla mnie tak znajomo, jakbym to ja je nosiła -co najmniej (!). Obrazy piękne i przeważnie portrety malował, ale nie wiedziałam, że poezja taka nostalgiczna.
    A powiedz mi, co tam jeszcze w tym Krakowie można interesującego zobaczyć,( oprócz Wawelu – oczywiście ), bo się wybieram na urlop. Czy poleciłabyś coś ciekawego ?

    Polubione przez 1 osoba

    1. Ultra

      Ulu,
      miejsc do zwiedzania nie zabraknie, w zależności co już widziałaś i co chciałabyś zobaczyć. Zabytki, czy nowe gmachy? W komentarzu za mało miejsca, więc napisz w e-mailu, odpiszę stosownie do życzeń.
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

      1. stopociechblog

        No tak, jak to z nauczycielem. mój był bardziej od historii, a dali mu jeszcze rysunki. Podobno od jutra, to rozgrzewające słonko. Żakiecik szykuję.

        Polubione przez 1 osoba

  2. Też miałam kiepskie oceny z polskiego. Najpierw jedna polonistka dostrzegła we mnie talent i stwierdziła, że ode mnie należy wymagać więcej, co spowodowało, że działałam znacznie ponad program i nie wyrabiałam się z materiałem. Druga polonistka z przyczyn niezrozumiałych dla mnie, nie lubiła mnie. Nie pyskowałam jej ani nic. Po prostu miała za cel mnie poniżać. Wespół ze swoją przyjaciółką, panią od chemii. Także ten tego, kiedyś wspomniałam, że niektóre kobiety nie lubią mnie bez powodu. W pracy pastwiła się nade mną kierowniczka. Zapytana wprost, dlaczego to robi, odpowiedziała, że nie wie o co mi chodzi.

    Ludzie twarze – coś czego absolutnie nie potrafię namalować ani narysować.

    „Snują mi się znowu dramata po głowie” … o jakże dobrze znam ten stan. ;]

    Polubione przez 1 osoba

    1. Ultra

      Aniu,
      przykre to, że miałaś jędzowate i złośliwe polonistki. Niestety, Karta nie pozwala zwalniać niewłaściwych ludzi, więc miernot w szkole sporo i psują opinię dobrym. W dodatku biorą takie same pobory.
      Jak to dobrze, że snują się po głowie te dramaty, tragedie, poematy…
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

      1. Ultra

        Tatulu,
        wielcy tak mają, że tworzą dzieła ponadczasowe, aktualne w każdej epocce. Wszak:
        „Idziesz przez świat
        i światu dajesz kształt
        przez twoje czyny”.
        Ciepłych dni życzę

        Polubienie

    1. Ultra

      Bet,
      o spłeczeństwie nie miał najlepszego zdania:
      „Oni nic nie widzą, niczym się nie interesują. Widzą tylko materialny byt, dochody, pozycje, stanowiska, nie rozumieją żadnych naszych idei”. I chyba nadal to samo można powtórzyć.
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

    1. Ultra

      Asiu,
      lubię wędrować śladami Wyspiańskiego, moje wnuki także trasę zaliczyły. A witraż „Stań się” należy oglądać w dniu słonecznym. Oświetla postać Boga, a promienie przedostają się w głąb kościoła pod nogi oglądającego. Niezwykły witraż…
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

    1. Ultra

      Marku,
      polityka zdominowała, ponieważ wybieramy głupich ludzi na wodzów, a potem rwiemy włosy, że jest źle.
      Od czasu do czasu należy odetchnąć i posłuchać, co wielcy Polacy mają do powiedzenia.
      Ciepłych dni życzę

      Polubione przez 1 osoba

      1. Ultra

        Marku,
        tak po prawdzie, kto za sto lat będzie wiedział, kto to Kaczyński? Szkoda czasu, tym bardziej że bałwanów wybieramy sami, błędne koło.
        A dookoła tyle mądrych, ciekawych ludzi, więc im czas poświęcić należy.
        Ciepłych dni życzę

        Polubione przez 1 osoba

    1. Ultra

      Caffe,
      mnie się wydaje, że tam, gdzie polonista był dobry, młodzież Wyspiańskim żyje i nie zapomina.
      „Wesele” jest dramatem przeznaczonym do oglądania na scenie, tymczasem każą czytać, więc słusznie niektórym Wyspiański odbija się czkawką. Nudny przekaz ustny też potrafi zniechęcić.
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

      1. No niestety nie ma szans, żeby w szkole obejrzeć to wszystko co zostało napisane do oglądania. W przeszłości też tak było i jakoś sobie z tym poradziliśmy:) I to prawda, że tu wszystko zależy od nauczyciela. Dobry nauczyciel to diament i takie diamenty trzeba cenić. Dlatego uważam, że oprócz tych podwyżek dla nauczycieli trzeba byłoby uruchomić system oceniania. Nie wiem jak, bo to trudna sprawa, tym bardziej, że w Polsce tego nie było. Może warto byłoby podpatrzeć, jak to jest w innych krajach, gdzie system edukacji już nie kuleje.

        Polubienie

      2. Ultra

        Caffe,
        szkołom potrzebna reforma i to gruntowna. Wystarczyło wprowadzić bony oświatowe, tak jak obiecywano. Za dobrym nauczycielem szłyby pieniądze, bo rodzice chcieliby posłać do szkoy z dobrym belfrem. Czy wiesz, że rodzice z Krakowa wozili dzieci na wieś, bo tam uczyła wspaniała matematyczka? Wzdycham, bo płacono jej tyle, co miernej.
        Serdeczności

        Polubienie

      3. Doskonale to rozumiem, dobry nauczyciel to skarb! I właśnie dlatego powinny być podwyżki, a potem wynagrodzenie również za dobrze wykonywaną pracę. Taki dodatek, bonus czy jak zwał tak zwał. Sama wiesz, że przedmiot przedmiotowi nie równy. Niektóre wymagają mniejszego zaangażowania, inne są bardzo angażujące.

        Polubienie

      4. Ultra

        Caffe,
        polska szkoła potrzebuje reformy od podstaw. Nauczyciel musi zarabiać, by uczyli najlepsi, przecież chodzi o przyszłość naszych dzieci.
        Pozdrawiam

        Polubienie

      5. To prawda! Ten proces chylenia się naszej edukacji ja widzę w momencie nakazu noszenia mundórków. Chyba za Giertycha. Wtedy się zaczęło. Niepotrzebnie wydana kasa na mundurki, z kieszeni rodzica co prawda, ale jednak. Wycofanie książek, które kiedyś służyły wielu rocznikom, to też z kasy rodzica. Rodzice są już zmęczeni, więc co mówić nauczyciele, na których te zmiany się ciągle odbijały.

        Polubienie

      6. Ultra

        Caffe,
        rodzic ma wpływ na szkołę, ministerstwo, bo wszyscy przemęczeni. Szkoda, że nie zależy mu na nowoczesnej szkole i dobrym nauczycielu.
        Pozdrawiam

        Polubione przez 1 osoba

      1. Ultra

        Danusiu,
        warto czasem przyjrzeć się dziełom ponadczasowym. Lubię tę epokę, mam jakiś sentyment do niej, wydała tylu utalentowanych artystów.
        Ciepłych dni życzę

        Polubienie

  3. Watra

    Byłam jedną z wielu, która mogła nacieszyć oczy i serce spotkaniem z Wyspiańskim. Dziękuję tutaj Ewie 2, która na swoim blogu odkrywa zakątki naszego prastarego grodu i to od Niej dowiedziałam się o wystawie.Wyspiański zauroczył mnie najwcześniej swoimi pracami malarskimi. Wyjątkowa osobowość ze swoim postrzeganiem świata.
    Ewo, Ultro prowincjuszka Wam DZIĘKUJE.

    Polubione przez 2 ludzi

      1. Ultra

        Tatulu,
        Watrę podziwiamy, przeszło dwie godziny jechała w jedną stronę, aby zobaczyć wystawę i po swojemu przeżyć epokę Młodej Polski.
        Ciepłych dni życzę

        Polubione przez 1 osoba

    1. Ultra

      Watro,
      miło było spotkać się na wystawie. Dzięki Tobie poznałam Ewę, która tak pięknie pisze o swoim grodzie. Wyspiański, jeden z najważniejszych krakusów, nas na szczęście połączył.
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

  4. Andrzej Pogorzelski

    Wyspiański to genialny artysta… jego portrety dzieci, pejzaże na Planty, na Wawel, na Kopiec patrzące są jak te przydrożne kapliczki, na których wzorować się mogą przyszłe pokolenia. Marzy mi się pełnometrażowy (albo w odcinkach) film o Wyspiańskim, którego krótkie, co zauważyłaś, życie, jakże krótkie, a w twórczość bogate… bo przecież jego dramaty, z „Weselem” tym arcydziełem młodopolskim i nie tylko… cała jego spuścizna warta jest upamiętnienia i poprzez tę wystawę, i… dla choćby edukacyjnych celów, jakimś projektem filmowym warta jest dla młodego pokolenia przypomnieniem… ot chciałbym kiedyś zobaczyć projekcję na wzór „Z biegiem lat, z biegiem dni” nieodżałowanego Wajdy….
    pozdrawiam.

    Polubione przez 1 osoba

    1. Ultra

      Andrzeju,
      taki film Wajda mógł zrobić… Ale wierzę, że taki film kiedyś powstanie, bo postać nietuzinkowa. Wychowywany przez ciotkę, matka zmarła, ojciec
      wiecznie pijany, lekko nie miał.A jakie perypetie przechodził z braciszkami na Franciszkańskiej, którzy nie życzyli sobie golizny aniołów i świętych, podobnie było z wydawcami jego dramatów, ponieważ tylko chcieli skracać i wykreślać.
      Ciepłych dni życzę

      Polubienie

    1. Ultra

      Kate,
      Art rises to the heights, and beautiful paintings and stained glass awaken our sense of aesthetics. S. Wyspiański is one of the outstanding artists, a resident of Krakow.
      greetings

      Polubione przez 1 osoba

Dodaj komentarz