Znaleźć duszę grodu Kraka wcale nie jest łatwo

Watrze poświęcam

„Należy kochać/ stare kamienie,/bo jest w nich dawnych  czasów wspomnienie” (Cz. Janczarski)

Dawno, dawno temu

spokojnie sobie żyli mieszkańcy w grodzie Kraka do czasu aż wszystkimi zatrzęsło od wieści, że w zakolu Wisły pojawiła się straszliwa bestia, która żywi się dziewicami, dlatego nic dziwnego, że w KRK ich nie ma. A kiedy całkowicie zabrakło, smok zaczął opychać się zapiekankami, po których miał kosmiczną zgagę, więc pił te męty z Wisły aż pękł, ale rzecz to już znana, skoro co jakiś czas zionie tym ogniem i wzbudza strach wśród przyjezdnych.

Na starej pocztówce

wyobraźni widzę studentów sprzed lat, jak okutani w kocyki kiwają się nad książkami przed egzaminami, bowiem w inny czas czekają aż z „Vis a Vis”wyleje się piwniczna brać i będzie można popatrzeć z bliska na Piotra  S. i innych artystów. Cóż,  każdy na chwilę przysiada na ławeczce obok legendy dawnych lat.

Przenieśmy się w dawne klimaty

zatem wypada założyć krynolinę, niech spódnica szeleści i zwraca powszechną uwagę. Do ręki należy wziąć  parasolkę przeciwsłoneczną, by poszukać  tej zaginionej  duszy grodu Kraka. Wśród spacerujących można było zobaczyć profesorostwo, doktorostwo, radcostwo, a wszyscy szanowani, kłaniali się nisko, całowali rączki i padali do nóżek. Często widać (i słychać!) było artystów, czyjegoś męża z żoną lub matkę z córką, broń Boże młode pary, bo miasto dusiło się od świętoszkowatości. Ratunkiem były kawiarnie.

„Tam wre życie! Kipi, tryska! W dymu chmurze tytoniowej. Myśli płoną tam ogniska, Chlebuś piecze się duchowy; Wszystko tylko Duchem żyje, Wszystko tylko Pięknem dyszy; Nigdy ucho tam niczyje Prozy życia nie zasłyszy; Estetyczne rozhowory Rozbrzmiewają od stolików (…)” pisał o kawiarniach T. Boy-Żeleński.

Stanęłyśmy na bruku

by słyszeć rytmiczny stukot końskich kopyt i kół dorożek, więc widziałyśmy zaczarowanego Kaczarę,  a gdy rozległ się hejnał, to wiadomo było, że dmie sam pan Śmietana. Zajrzałyśmy do tej najsławniejszej w Polsce Piwnicy, gdzie urzęduje Piotr, tudzież piwniczna brać. Gdzieniegdzie przemykały  czarne peleryny, które rozwiewały ten zaduch, zatęchły  nastrój, nie było dla nich  tabu, stąd siali zgorszenie szacownych matron.

Na Brackiej zmokłyśmy od najczęściej śpiewanego deszczu, z kolei Adaś znowu dał sobie na głowie przysiąść gołębiowi, jakby jego pióra  miały uskrzydlić poetę Adama Mickiewicza stojącego na cokole, pod którym każdy się umawiał.

Oczami wyobraźni można było zobaczyć „Skład towarów różnych” z lizakami, landrynkami, cukierkami ślazowymi  na ladzie, galanterię skórzaną, mydlarnie, obuwnictwo, przybory do podróży, rzeźnie, a na wystawie pyszne makagigi oraz nugaty. Kto jeszcze pamięta takie słodkości?

Patrzymy na zegar:  czynasta czydzieści. Nie może być inna wymowa, kiedy jesteśmy w Krakowie.

Przez ul. Floriańską

biegła linia tramwaju konnego od 1882 roku, dopiero od XX wieku był elektryczny. Starsi pamiętają „grona” wiszących ludzi i te drewniane siedzenia ławek w tramwajach. Kto teraz wie, że na ul. Karmelickiej było lodowisko, z kolei ulica J. Dietla była spacerowymi plantami pełnymi zieleni z piaskownicami i postojami dorożek, a alejami Trzech Wieszczów jeździły pociągi. Krowodrza i Czarna Wieś były warzywnikami dla KRK. Głównie uprawiano głąbiki krakowskie i karczochy. Obecnie, jak pan masz życzenie spróbować głąbików, zasiej sobie sam, gdyż na bazarach ich nie znajdziesz. Kraków jak każde miasto zmienia się; czy na korzyść, następne pokolenia napiszą i ocenią.

Po czym poznać krakusa w stolycy?

On wychodzi na pole, stawia flaszkę, spaźnia się, plewi chwasty, ubiera pantofle i rajtki, chodzi  na nogach i nie odróżnia sznycla od kotleta. „Krakusy mieszkały we dworach, więc wychodziły na pole; z kolei warszawiacy mieszkali w ruinach, na polach, dlatego łazili na dwór”.

Gazety też jakby inne. Dyrektor Ilustrowanego Kuriera Codziennego, M. Dąbrowski, umiał znajdować utalentowanych. Krakowski Ikac zamieścił fraszkę W. Zechentera:

„Czym pisarza liryka nawyka,

to wytyka mu nawyków wykaz,

groźny, śmiały, krytyki władyka,

patron byka, wróg słowika – Wyka.”

Po wielu latach warto sobie pewne zdarzenia przypomnieć i wrócić  do Gołębnika na Gołębią ulicę.