Egzotyka, czyli ludzie z ZOO

Visiting countries to watch other people.

                    Po co jeździmy coraz częściej do odległych krajów

 Takie to ludzkie, czyli szukamy egzotyki, udziwnień, dreszczyku emocji. Znajoma cały kwiecień szukała takich miejsc, do których w przyszłym roku pojedzie, ponieważ nie wystarcza jej widok ciepłego morza, czy oglądanie ładnych krajobrazów. Ileż w końcu można patrzeć na małpy, plaże, czy wielbłądy? Szukała czegoś wyjątkowego. Niedługo czeka nas zwolnienie restrykcji. Ruszymy w świat. Teraz  podobno czas na swojskość w stylu azjatyckim bądź afrykańskim, bo tam czas się zatrzymał.

Zaglądamy do cudzych okien bez zażenowania

Ba, nawet ci zaproponują, że możesz spędzić całą dobę w jednej izbie  (!)  z wielodzietną rodziną na wyspie Amantan. Rozumiem, że rano wstaniesz rześki i wyspany, bo dzieci tam są grzeczne, nie wstają w nocy, nie płaczą, więc cisza jak makiem zasiał. Taki Big Brother na życzenie. Jakby tego było mało, przyglądamy się dzielnicom biedoty w Rio lub Delhi. Ludzie żyją na ulicach, więc zobaczymy ubóstwo, nędzę i rozpacz w jednym.  Możesz nocować u rybaka na boliwijskiej Wyspie Słońca, odbyć rejs pirogą na złamanie karku, obejrzeć, jak Diolowie robią wino palmowe. Swojskości spragnieni, podglądamy innych. Bieda i smutek jest fotogeniczny, więc pstrykamy.

Nie wszyscy turyści wiedzą

Wielu podróżujących  uczestniczy w wyreżyserowanym przedstawieniu. A nawet jeśli wiedzą, to i tak  są zadowoleni, ponieważ doświadczają emocji podobnie jak dzieci w ZOO. Socjolog  J. Baudrillard posuwa się dalej, zatem twierdzi, że turyści  „doświadczają silnych emocji i wzruszeń tak jak widzowie w kinie lub w teatrze.”   Nie mam nic do oglądania ludzi jak zwierząt w ZOO, by inni doświadczali emocji, ale proszę zauważyć, że są i tacy, którzy zatykają nos, krzywią się, pogardliwe uśmiechają. Jeśli myślą, że bieda tego nie widzi i nie czuje, to się mylą. Uczucia ma również każda nędza ludzka bez względu na kolor skóry.

Nie da się ukryć, że fotografowanie to biznes.

Tubylcy proszą, by się z nimi uwieczniać, oczywiście za niemałą opłatą. Ale istnieje druga strona medalu. Bezwzględny biznes zmusza na przykład Karenki do zakładania dziewczynkom na szyję obręczy, bo na tym można lepiej zarobić. Przybysze lubią oglądać kobiece wydłużone szyje przez mosiężne obręcze. Za taki występ płaci się przedsiębiorcy 10 $,  ile z tego otrzymuje kobieta – żyrafa nie wiadomo. Ciężar obręczy dochodzi do 5 kg. Koszmar, którego trudno sobie wyobrazić. Obręcze z miedzi trzeba zakładać dzieciom, ale w dorosłym wieku zdjąć nie można, bo nieostrożny ruch mógłby zakończyć się złamaniem karku, a przynajmniej takie ma się wrażenie. Karenki z gór zwożone są do sztucznie utworzonej wsi w pobliżu Bangkoku ( Bangkok – „miasto aniołów”, ale przede wszystkim prostytucji), aby turysta miał atrakcję oglądania „żyrafy” na miejscu. Można się z tymi „żyrafami” fotografować, bo jak widać, ZOO także może być ludzkie.

Pooglądajmy jaskiniowców

W Tunezji można zobaczyć ludzi mieszkających w jaskiniach.  Autokary wiozą turystów, a niechże pooglądają sobie troglodytów. Tymczasem od wieków tak żyją Berberowie, którzy wykuwają w miękkich skałach swoje domy.  Dlaczego w skałach? Po pierwsze można mieć pomieszczeń, ile dusza zapragnie za darmo, a po drugie panuje tu zawsze miły chłód, gdy na zewnątrz panuje temperatura  plus 50. Podobnie mieszkają w USA. Ich mieszkania też są fotografowane, a nawet z góry obserwowane, co widać na zdjęciu. Nic dziwnego, że niektórzy swoje grodzą drutem kolczastym, by nikt im z butami nie wchodził do mieszkania. 

A Indianin po oprowadzeniu wycieczki, wraca do domu, rozbiera się z piór, łuków, wkłada T-shert i zajmuje się swoim gospodarstwem. Nie ma nic z kowboja.

Turysta musi mieć atrakcje, więc tubylcy stoją na głowie, aby sprzedać powierzchowność. Uważny obserwator wie, że prawdziwe ozdoby, broń, dywany nie są produkowane na ulicy. Tu pokazuje się atrapy, udaje się, że wszystko robione na miejscu, często produkowane pod Europejczyka czy Amerykanina, czyli  stonowane, mniej kolorowe, bo z kolei tubylcy lubią jarmark kolorów. Cóż, kiedyś też była u nas swojska CEPELiA robiona pod gust i kolor tych z miasta.

Co lubimy oglądać?

Trudno sobie to wyobrazić, ale mumie zmarłych, spreparowane czaszki, bimbrownie,  kremacje zwłok, wróżby szamanów, alkohole z wężami żmijami robakami, chociaż bywalcy przestrzegają, by ich nie pić, ponieważ robal bądź wąż zakonserwowany był zwykle w szkodliwej dla zdrowia mieszance.  Nie wiadomo, po co Polakowi oglądać bimbrownie, skoro często sam pędził albo był w pobliżu takich, którzy pędzili. Ale widać bimbrownia w buszu to jest coś, za co warto zapłacić.

Musisz to zobaczyć 

Tak reklamuje każdą atrakcję przekaz medialny.  Rozumiem urozmaicenie czasu nowymi przestrzeniami i patrzenie na piękne widoki, gaje oliwne, drzewa cytrusowe… Ale któż zrozumie turystę, który płaci za oglądanie kremacji ciał, brzydoty przedmieść, dramatów pracy na wysypiskach śmieci, nędzy, czy oglądania  spreparowanych głów ludzkich? Wiadomo, że o  gustach się nie dyskutuje. Cóż, robactwo w chatach, smród rozkładających się śmieci jednych podnieca, innych z kolei przyprawia o dreszczyk na skórze. Zależy, kto co lubi i jakie jego zapotrzebowanie. Chociaż gdyby tak zapytać dziadków, pradziadków, to zapewne smak głodu, pracy ponad siły, robactwa, biedy  znany byłby w wielu rodzinach. Nie na darmo wspominamy przednówek; w społeczeństwie sytych pojęcie nieznane.

Zanim zapłacisz, zastanów się, po co wspinasz się na wierzch góry Lea Pascual, aby zobaczyć szamański obrzęd i patrzeć na śmierć koguta.  Ja rozumiem, że należy się oczyścić z brudu, grzechu, złych intencji, cokolwiek to znaczy, wszak szaman w transie dużo może, skoro ma kontakt z zaświatami. Zresztą przy tobie do nieba zadzwoni, porozmawia z wybranymi duszami, pertraktuje też w twoim imieniu, ale – na miły Bóg – co ma do tego kogut i po co należy patrzeć na jego zabijanie? Jeszcze w dodatku za niego musisz zapłacić, a kto inny zje pyszny rosół.